CID Jong Talent: Michelle Achterberg
Michelle Achterberg: ‘We moeten het kinderbrein niet onderschatten’
Door Eline Kraaijenvanger
Foto: Bram Belloni
‘We moeten het kinderbrein niet onderschatten’ ‘Mijn onderzoek binnen het L-CID kijkt naar hoe kinderen omgaan met sociale afwijzing. We hebben een nieuwe MRI-taak ontwikkeld waarbij kinderen op basis van hun persoonlijke profiel werden geaccepteerd of afgewezen. Dat profiel baseerden we op een vriendenboekje dat ze moesten invullen. Vervolgens kwamen ze naar het lab en legden we uit: ‘We hebben je profiel aan andere kindjes laten zien. Tijdens dit spel in de MRI-scanner zie je wat zij van jouw profiel vinden: ‘leuk’, ‘ik weet het niet’ of ‘niet leuk’.’ Die kwalificaties waren puur fictief, maar zo kon ik sociale afwijzing bestuderen in het brein, én agressieregulatie. De kinderen mochten namelijk na de feedback zogenaamd een hard geluid blazen in de oren van hun leeftijdsgenootjes – als een manier om zich af te reageren.
We zagen dat er bepaalde netwerken in het brein zijn die op zowel positieve als negatieve feedback reageren; die netwerken zijn al heel vergelijkbaar met die van volwassenen. Dat toont aan dat sociale signalen al vroeg in het leven belangrijk zijn. Er was wel een verschil in hoe de kinderen met hun agressie omgaan na sociale afwijzing. Die eigenschap ontwikkelt zich sterk tussen de zeven en tien jaar – een onwijs vormende leeftijdsfase. Hoe meer het breingebied dat verantwoordelijk is voor gedragscontrole zich ontwikkelt, zagen wij, hoe beter iemand zijn agressie kan beheersen. Dit was de eerste studie die dat liet zien, bij bijna vierhonderd kinderen; dat is eigenlijk best uniek. Het bewijst ook dat we het kinderbrein echt niet moeten onderschatten.
‘Hoe meer het breingebied dat verantwoordelijk is voor gedragscontrole zich ontwikkelt, zagen wij, hoe beter iemand zijn agressie kan beheersen. Dit was de eerste studie die dat liet zien, bij bijna vierhonderd kinderen; dat is eigenlijk best uniek.’
Dit soort langdurig onderzoek is ontzettend waardevol, maar vergt veel geduld. Je moet letterlijk wachten tot kinderen opgroeien. Ik ben daarom blij dat ik al tien jaar betrokken ben bij het CID. Al het succes van dit consortium is eraan te danken dat heel veel slimme mensen de hoofden bij elkaar hebben gestoken om samen te werken.
Buiten mijn inhoudelijke onderzoek ben ik actief in de lokale politiek en steek ik veel tijd in wetenschapscommunicatie. Dat stamt uit een soort rebelse ongeduldigheid. Ik dacht: we hebben zo veel onderzoeksgegevens, waarom doet niemand er iets mee? Dus besloot ik het zelf te doen. Alle beetjes helpen en zo kan ik mijn kennis weer doorgeven.’
Michelle Achterberg is een postdoc aan de Universiteit Leiden, en een assistant professor aan de Eramus Universiteit Rotterdam.
Dit artikel maakt deel uit van een speciale uitgave van New Scientist over het Consortium on Individual Development, die in september 2023 zal verschijnen.
